Ticaret Bakanlığı’ndan haksız çıkar sağlayanlara 51,9 milyon TL ceza

Yurt genelinde fahiş fiyat artışına geçit verilmiyor.

Denetimleri sıkı tutan Ticaret Bakanlığı, vatandaşları sıkıntı duruma sokarak fahiş fiyat talep eden firmalara para cezası uyguluyor.

Öte yandan haksız çıkar sağlayan satıcıların önüne geçmek maksadıyla kontroller sıklaştırılıyor.

Bu kapsamda Reklam Konseyi tarafından tüketici davranışlarını manipüle eden karanlık ticari dizaynlar incelemeye alındı.

51,9 milyon TL idari ceza

Reklam Kurulu’nun 8 Ağustos’ta gerçekleşen toplantısında görüşülen 139 belgeden 117’si mevzuata muhalif bulundu.

Söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezası ile birlikte 8 milyon 51 bin 345 TL idari para cezası ve iki belge için de ayrıyeten erişim manisi önlemi uygulanmasına karar verildi.

Böylece Reklam Konseyi tarafından yılın birinci 8 ayında Heyet gündemine alınan toplam bin 392 evrak hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunularak, aldatıcı reklam yahut haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen bin 226 evrak hakkında durdurma cezasının yanı sıra toplam 51 milyon 909 bin 874 TL idari para cezası ve 36 evrak için de ayrıyeten erişimin engellenmesine karar verildi.

117 belge mevzuata aykırı

Ticaret Bakanlığı’dan yapılan açıklama şöyle:

Ticaret Bakanlığının bünyesinde bulunan Reklam Kurulu’nun 336 sayılı toplantısı 8 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Toplantının içeriğinde vatandaşlarımızı mağdur edici ticari fiiller, aldatıcı reklamlar ve haksız rekabete sebebiyet veren uygulamalar incelenmiştir.

Reklam Kurulu’nun Ağustos toplantısında görüşülen 139 evraktan 117’si mevzuata karşıt bulunmuş olup kelam konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezası ile birlikte 8.051.345-TL idari para cezası ve 2 adet belge içinde ayrıyeten erişim pürüzü önlemi uygulanmasına karar verilmiştir.

8 ayında Şura gündemine alınan toplam 1.392 adet belge değerlendirildi

Böylelikle, Reklam Konseyi tarafından yılın birinci 8 ayında Heyet gündemine alınan toplam 1.392 adet belge hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunulmuş olup, aldatıcı reklam yahut haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1.226 evrak hakkında durdurma cezasının yanı sıra toplam 51.909.874 TL idari para cezası ve 36 adet belge içinde ayrıyeten erişimin engellenmesine karar verilmiştir.

Son vakitlerde dijital pazarların yükselişiyle birlikte Reklam Kurulu’nun radarına giren, tüm dünyada “Dark (Commercial) Patterns” ismiyle bilinen ve ülkemizde “Karanlık (Ticari) Tasarımlar” olarak anılan ticari uygulamaların, tüketicilerin ekonomik davranış biçimlerini kıymetli ölçüde bozacak formlarda ortaya çıktığı görülmüş, Kurul’un bu ayki toplantısının ana odağını da “karanlık ticari tasarımlar” oluşturmuştur.

Bu doğrultuda, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle karanlık dizaynlara ait düzenlemeler uygulamaya konulmuştur. İnternet başta olmak üzere dijital ortamlarda tüketicilerin karar verme veya Seçim yapma iradesini olumsuz etkileyen ya da olağan kaideler altında vereceği kararda satıcı yahut sağlayıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen manipülatif orta yüz dizaynları, seçenekler ya da sözler üzere araçlarla teknikler kullanmak dürüstlük kurallarına karşıtlık teşkil etmekte olup “haksız ticari uygulama” olarak kabul edilmiştir.

Bu kapsamda, Reklam Kurulu’nun 336 sayılı toplantısında dijital ortamlarda tüketicilerin karar verme yahut seçim yapma iradesini olumsuz etkilemeye yönelik, evvelce seçili opsiyonların tüketicilere sunulması, tüketicileri makul tercihlere yönlendirmek için başka seçeneklerin zorlaştırılması üzere uygulamalarda bulunan firmalar hakkında yaptırımlar uygulanmıştır.

Toplantı içeriğinde, kamu kurumu olduğu izlenimi vererek finansal okuryazarlığı düşük olan tüketicilerin deneyim ve bilgi eksikliklerinin istismar edilmesi sonucu mağduriyetlerine neden olabilecek muhatap hakkında tedbiren durdurma ve erişimin engellenmesi kararı alınmıştır.

Bakanlık olarak, manipülatif uygulamalar sebebiyle haksız rekabete, ticaret etiğine alışılmamış ve mağduriyet oluşturabilecek durumlardan tüketiciler ayrıştırılarak, tüketici tercihlerinin şeffaf ve hakikat bilgi akışı çerçevesinde gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.