Çankırı’da yaklaşık 8,5 milyon yıllık onlarca fosil ortaya çıkarıldı

Anadolu’nun Jurassic Park’ı olarak nitelendirilen Çankırı’nın Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesi’ndeki hafriyat çalışmaları, Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayla Sevim Erol başkanlığında devam ediyor.

At cinslerinden bizonlara birçok fosil kalıntısı bulundu

Çorakyerler’deki hafriyat çalışmalarından bugüne kadar 8,5-9 milyon yıllık geçmişe giden pek çok cinse ilişkin fosil bulundu. Bu yıl 10 Temmuz’da başlayan hafriyatlarda hipparion olarak isimlendirilen at cinslerine ilişkin, yavru gergedan kafatası, bugünkü fillerin atalarına ilişkin tiplerin fosili, bizon gibisi büyükbaş boynuzlulara ilişkin fosiller, zürafaların atalarına ilişkin fosiller ve yabani keçilere benzeyen fosiller bulundu.

Kazı çalışmaları eylül ayının birinci haftasına kadar sürecek.

“Onlarca devam edilebilecke bir fosil yatağı”

Prof. Dr. Ayla Sevim Erol, Çorakyerler hafriyat başkanlığını uzun yıllardır yürüttüğünü söyledi.

Bölgedeki fosillerin taşlaşmış sedimanın içinden dişçi aletleriyle kazılarak çıkarıldığını, o yüzden çalışmaların 22 yıldır devam ettiğini belirten Sevim Erol,

Bu bölgenin çabucak hemen bütün altının fosil olduğunu düşünüyoruz. Devam edilirse onlarca yıl devam edilebilecek bir fosil yatağı.

dedi.

Nature mecmuasına husus oldu

Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesi’nin değerine vurgu yapan Sevim Erol, şu değerlendirmede bulundu:

Buranın monografisinin (kitabının) şimdiye kadar çıkması gerekiyordu ancak bizim bir yayınımız vardı Nature mecmuasında çıkmasını beklediğimiz, hasebiyle o yayının kabul edilmesiyle ilgili iki hafta evvel bunun müjdeli haberini aldık ve kabul edildiğini öğrendik. Önümüzdeki günlerde yayın çıkacaktır kesinlikle. Bu yayının çıkması için monografi yazıp yayınlayamadık. Artık bundan sonra burayla ilgili kitabımız yazılacak. Çankırı’ya mahsus 6 tane tipimiz var, bunların bir kısmı yayına hazırlanıyor, bir kısmı yayınlandı. Münasebetiyle bereketli Çorakyerler alanının önümüzdeki yıllarda da çok daha fazla yayınla dünyaya tanıtılmaya devam edilecektir. Çorakyerler şu anda dünyanın bu alanda yapılan çalışmalarda karşılaştırma lokalitesi olarak kullanılıyor ve tip lokalitesi olarak bedellendiriliyor. Bu nedenle de Çankırı’nın fosiller açısından çok kıymetli bir hazineye sahip olduğunu da söylemek gerekiyor. Tabiatın koruyarak yaklaşık 10 milyon yıldır bize miras bıraktığı bir alanı müdafaaya çalışıyoruz, değerlendirmeye çalışıyoruz, yayınlamaya çalışıyoruz ve dünyaya tanıtmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki yılarda da memleketler arası alanda bilim insanlarının eminim buraya akmaya başlayacağını düşünüyorum Nature yayınından sonra.

Bu dönem hafriyatlarda çeşitli hayvanlara ilişkin 100 civarında fosilin bulunduğunu lisana getiren Sevim Erol, şöyle konuştu:

Hipparion dediğimiz atların iki tipine ilişkin hem uzun beden kemik modülleri hem baş kesimleri çıkarılıyor. Gergedanlardan iki yavru gergedan kafatasını çıkardık. Yeniden bizim hortumlular dediğimiz günümüzün fillerinin atalarından tiplere ilişkin iskeletler, bizon gibisi büyükbaş boynuzlularla ilgili fosiller, zürafalarla ilgili buluntular, beden iskeletleri bol ölçüde çıktı. Onun dışında dağ keçilerine benzeyen cinslere ilişkin fosillerimiz var. Daha evvelki yıllarda çıkan fosillerin devamı niteliğinde fosiller geliyor. Bunların hepsi 8,5 ile 7 milyon yıl ortasında yaşamış çeşitler. Bütün bu cinsler, bir katastrofik olay diyoruz, bir felaket sonrası kitle halinde ölen hayvan çeşitlerine ilişkin fosiller. O nedenle de bütün iskelet olarak değil de biraz karışık olarak birbirlerinin üstünde farklı çeşitlerle ilgili buluntular biçiminde ele geçiyor ve aslında hem dünyanın hem ülkemizin en varlıklı çeşit çeşitliliğine sahip bir alan burası. 43 başka tipimiz var, onun üzerinde hayvanlarda ailelere ilişkin dediğimiz kümeler var. 43 çeşidin içerisinde yırtıcılar, çift tırnaklılar, tek tırnaklılar var. Bugüne kadar toplan 4 bin 100 civarında fosil var şu anda. Bu doğal ki tanımlanabilir olanlar. Bir de bizim numarasız olarak elde ettiğimiz fosiller var. Yani 5 binin üzerinde fosilimiz var burada aslında.

Ödeneklerin az olması münasebetiyle çalışmaları küçük bir takımla yürüttüklerini lisana getiren Erol, çalışmaların süratli ilerleyemediğini kaydetti.